Ngày 7/12 các báo quốc tế và
trong nước đồng loạt đưa tin liên quân do Mỹ đứng đầu không kích một vị trí của
quân đội Syria, Damascus ngay lập tức chỉ trích liên quân về việc này. Ngược lại,
phía liên quân phủ nhận việc tấn công quân đội Syria.
Người phát ngôn của liên quân,
Đại tá Steve Waren nói: “Chúng tôi đã có thông báo của Syria (về những vị trí
quân đội của họ?) và không tiến hành không kích vào Deir al-Zour ngày hôm qua… mục
tiêu tấn công là một giếng dầu cách Deir al-Zour đến 55km. “Chúng tôi không có
chỉ báo gì về việc có lính Syria ở đó cả, tất cả mục tiêu tấn công chỉ là các
giếng dầu.”
Từ khi Nga tham gia không kích
“Nhà nước Hồi giáo” (IS) ở Syria (30/9) đến nay, tình hình chiến trường của cuộc
nội chiến Syria trở nên hết sức phức tạp. Nga cũng bị các nước như Hoa Kỳ, Thổ
Nhĩ Kỳ… chỉ trích về việc “ngoài” tấn công lực lượng IS, “còn” tấn công “thêm” vào
lực lượng ôn hòa đối lập với chính quyền của ông Assad. Gần đây nhất, sau khi
Nga bị Thổ Nhĩ Kỳ cảnh báo về việc thường xuyên tấn công vào những nhóm quân đối
lập người Turkmen đồng thời “xâm phạm” không phận Thổ Nhĩ Kỳ, tình hình căng thẳng
lên mức đỉnh điểm với việc nước này bắn hạ máy bay cường kích của Nga. Từ đó
quan hệ giữa hai nước ở từng lĩnh vực đều có những diễn biến xấu đi, và tổng thể
đi dần đến mức đối đầu, đặc biệt trên khía cạnh ngoại giao và kinh tế.
Việc liên quân phủ nhận đã tấn
công vào quân đội Syria cũng là dễ hiểu, thậm chí còn đang có ý kiến cho rằng
chính vụ này do không quân Nga tiến hành. Rất khó để xác định tính xác thực và
hợp lý cho những ý kiến dạng này, vì Nga và quân đội Syria chắc hẳn đã xác lập
một hệ thống trao đổi thông tin, nhưng thực tiễn việc “quân ta bắn quân mình”
không phải là không có. Hơn thế nữa sau vụ “bắn hạ SU-24” Nga đã đưa các giàn
tên lửa phòng không S-300/400 vào Syria để bảo vệ các máy bay của mình, mà các
giàn đó không nhận ra máy bay của liên quân thì cũng là một điều dễ gây băn
khoăn.
Chúng ta cũng cần nhớ rằng khi
Nga bị cáo buộc tấn công vào các lực lượng đối lập ôn hòa, thì Nga cũng bác bỏ
những cáo buộc đó. Tình thế chiến trường quá phức tạp hiện nay với nhiều bên
tham chiến, thì việc cố tình tấn công hay “bắn nhầm” đều có thể xảy ra và càng
không thiếu lý do để biện minh cho việc đó. Và chúng ta chỉ còn thấy một điều
rõ ràng nhất, là cuộc chiến ủy nhiệm ở Syria đang tiếp tục leo thang.
Những phi vụ không kích của
Nga ở Syria, không còn nghi ngờ đem lại cho quân đội của Chính phủ ông Assad những
“luồng sinh khí” mới, và thu được những thắng lợi liên tiếp. Cùng với lý do “chống
khủng bố (IS)” mà ông Putin đưa ra, thì mục tiêu chiến lược của Nga đã hiển hiện:
một chính quyền Assad dần mạnh lên, lấy lại được những vùng đất chiến lược, ép
mạnh cả lực lượng đối lập ôn hòa lẫn IS, giành lại được những vùng khai thác dầu
để phục hồi năng lực kinh tế; và cuối cùng thì “Assad là giải pháp duy nhất cho
việc chấm dứt nội chiến Syria (giải pháp mức độ quốc gia và khu vực) và là chủ
lực trong cuộc chiến chống khủng bố (IS) (giải pháp ở mức độ toàn cầu.)” Đây là
một lý luận không thể hay hơn, và hơn lúc nào hết, có vẻ lý thuyết này đã được
củng cố thật vững chắc sau “Ngày thứ Sáu đẫm máu” ở Paris (13/11.) Nhu cầu
thành lập liên minh chống khủng bố trong đó có Nga, hình thành một cách rõ nét,
và nước Pháp, nạn nhân trực tiếp đang đóng vai trò khá nhiệt tình. Đáng tiếc, vụ
“SU-24” đã làm cho những nỗ lực của cả Nga và Pháp bị chặn lại.
Tình thế quốc tế càng trở nên
ít thoải mái hơn với ông V.Putin khi NATO quyết tâm kết nạp Montenegro, một nước
Đông Âu thuộc Liên bang Nam Tư cũ làm thành viên chính thức. Từ góc độ cá nhân,
tôi không cho rằng việc kết nạp thêm thành viên này sẽ ảnh hưởng nhiều đến cái
gọi là “chiến lược Địa Trung Hải” của Putin khi quyết định dồn nhiều quân bài
vào ván bài Syria; nhưng Montenegro là một nước gốc Slavơ! Nước Nga từ trước đến
nay vẫn luôn luôn tự coi mình là trung tâm mà xung quanh là các vệ tinh “các nước
Slavơ anh em,” sẽ rất khó chấp nhận được khi các nước này cứ lần lượt gia nhập
một liên minh quân sự mà Nga có truyền thống muốn đối đầu từ thời Liên Xô. Thực
sự đây là một việc rất khó chịu cho ông Putin.
Do đó, về phần mình ngoài những
bước đi khá “nhẹ nhàng:” về ngoại giao Nga mới chỉ phản đối việc NATO kết nạp
(có thể nói là vội vã) Montenegro; về kinh tế thì Nga cấm vận một số hàng hóa của
Thổ Nhĩ Kỳ và cho đóng băng các tour du lịch sang nước này (nhằm đúng mùa thấp
điểm của du lịch) và vẫn chưa đóng khí đốt bán cho Ankara… gác lại vấn đề
Ukraine, ông Putin cần tập trung cho “ván cờ lớn” ở Địa Trung Hải mà thực tế
cho thấy, ông không thể căng sức lên ở tất cả các mặt trận. Đó là chưa kể những
tin tức trên thị trường dầu mỏ thế giới cho thấy giá dầu còn tiếp tục hoặc giữ ở
mức thấp, hoặc có thể còn xuống tiếp cũng chẳng vui vẻ gì. Theo dõi chiến sự ở
Syria, có vẻ Nga không tăng cường quá mạnh mẽ những hoạt động quân sự như nhiều
người dự đoán sau “vụ SU-24.”
Nếu “cứ cho là” liên quân “cố
tình” tấn công vào lính của quân đội Assad thì sao? Câu trả lời là rõ ràng, tất
cả các nước đồng minh của Hoa Kỳ đều không muốn có Nga trong liên minh chống IS
là một, thứ hai là những cáo buộc ông Assad đã từng thảm sát dân chúng Syria của
mình vẫn còn nguyên và ông này phải từ chức. Tâm điểm của ván cờ vẫn là ông
Assad và chính quyền của ông ta, chứ chưa phải là các nhóm đối lập hay IS. Nếu
vụ tấn công này là có chủ đích, nó cho thấy tình hình sẽ chỉ có thể tiếp tục
leo thang, chiến sự sẽ vẫn còn nhiều căng thẳng. Phương Tây sẽ không để cho ông
Assad tiếp tục “đi hết thắng lợi này đến thắng lợi khác.” Phải chăng lợi dụng
lúc ông Putin “chùng” xuống thì Phương Tây “căng” lên? Và còn một khía cạnh nữa,
nếu vụ tấn công này là “thật” thì sẽ làm dấy nên những nghi ngờ về năng lực
phòng không của các giàn S-300/400 trứ danh được nể sợ bấy lâu.
Tình hình leo thang căng thẳng
thêm chỉ đem lại phấn chấn cho những người quan tâm thế sự nhưng theo tư tưởng
phiêu lưu quân sự, còn với những người yêu hòa bình và ổn định, chỉ đem lại sự
lo lắng. Thế giới chuẩn bị bước sang năm mới 2016 mà bất ổn vẫn hoàn bất ổn.
Bài trên Tuần Việt Nam tại đây
Tham gia thảo luận trên
Facebook tại đây
No comments:
Post a Comment