Lần trước mình đã thẽ thọt có
đôi ý kiến về cái phóng sự “Giữa sự sống và cái chết” gì đó của cô Lê Bình cùng
equipe.
Bây giờ lại thêm một phóng sự
nữa – mình nghĩ chuyện này không ổn rồi. Lần trước đã thế, lần này lại vẫn thế,
những lý do cũ rích. Nhưng người ta sẽ hỏi, “động cơ của chị Lê Bình là gì?”
hay rộng hơn, “Vê Tê Vê, động cơ của các vị là gì?”
Mình đồng ý với cái nhìn về
chiến tranh – không ai muốn nó cả, và chiến tranh là điều khủng khiếp, đau khổ
nhất. Trừ trẻ con ra, những người lớn chúng ta, đặc biệt là người Việt Nam ai
cũng biết điều đó, quá biết. Không cần ai đó khóc ồng ộc ra trên màn ảnh, cũng
không phải lên giọng “sản phẩm khốn nạn nhất của con người” tất cả ai cũng biết.
Cuộc nội chiến ở Syria đã kéo
dài 5, 6 năm nay và cướp đi sinh mạng của rất nhiều người, và số lượng người
nhiều hơn nhiều phải đi tị nạn, tha phương cầu thực, màn trời chiếu đất. Tại
sao lại có cuộc nội chiến này? Lập trường của Nhà nước Việt Nam về cuộc chiến
ra sao?
Xin nói rằng, cuộc nội chiến
giữa một bên là các nhóm đối lập “được Phương Tây hậu thuẫn” và bên kia là
Chính phủ Syria. Trong quan hệ quốc tế, thì các bên tham chiến và các bên khởi
nghĩa, đều là những chủ thể của luật quốc tế và quan hệ quốc tế, chứ không chỉ
Chính phủ hay chính quyền của một nước. Chỉ hôm nay hoặc ngày mai, là bên tham
chiến, khởi nghĩa đó có thể giành thắng lợi và lại trở thành lực lượng nắm quyền.
Lý lẽ của chuyện này là tổng
thống Bassar Al-Assad đã lên nắm quyền bằng những cách phi dân chủ (chuyện này
quá dài để nói, nhưng điều cần chú ý là ông bố cũng là cựu tổng thống và người
ta cáo buộc ông con đã dùng những cách thức vi hiến để nắm quyền.) Đồng thời
chính quyền của ông ta cũng bị cáo buộc những hành động vi phạm nhân quyền khác
nữa, đặc biệt là gần đây là bị cáo buộc về việc sử dụng vũ khí hóa học tàn sát
dân thường.
Xin trích một số đoạn của báo chí trong nước ta thôi như sau:
Việt Nam hoan nghênh thỏa thuận
khung ngày 14/9/2013 giữa Liên bang Nga và Hoa Kỳ về việc tiêu hủy kho vũ khí
hóa học của Syria.
Tại cuộc họp báo thường kỳ của
Bộ Ngoại giao ngày 19/9, trả lời câu hỏi của phóng viên đề nghị cho biết phản ứng
của Việt Nam đối với báo cáo mới đây của Phái đoàn thanh sát Liên Hợp Quốc về
vũ khí hóa học tại Syria và thỏa thuận khung Nga-Mỹ về tiêu hủy vũ khí hóa học
của Syria, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Lương Thanh Nghị cho biết:
“Lập trường của Việt Nam về vấn
đề vũ khí hóa học đã được nêu rõ. Việt Nam lên án mạnh mẽ hành động sử dụng vũ
khí hóa học giết hại thường dân và nhấn mạnh sự cần thiết phải tuân thủ Công ước
quốc tế về vũ khí hóa học.
Việt Nam hoan nghênh thỏa thuận
khung ngày 14/9/2013 giữa Liên bang Nga và Hoa Kỳ về việc tiêu hủy kho vũ khí
hóa học của Syria.
Việt Nam mong các bên liên
quan triển khai nghiêm túc thỏa thuận trên, góp phần giải quyết cuộc khủng hoảng
hiện nay tại Syria, sớm đem lại hòa bình và ổn định cho nhân dân Syria.
Lên mạng chỉ cần đọc tin trong
nước đã thấy hàng trăm tin về việc Liên hiệp quốc tổ chức thanh sát kho vũ khí hóa học của Syria, thậm chí Vnexpress còn có cả một chuyên trang hay topic riêng với từ
khóa riêng cho dễ tìm kiếm. Ông tổng thư ký Liên hiệp quốc Ban Ki-moon “ớn lạnh vì kho vũ khí hóa học của Syria.”
Có mỗi Nga đòi “phải khách quan khi thanh sát vũ khí hóa học Syria” (năm 2013, họ ám chỉ có thể đối lập ở
Syria cũng có vũ khí hóa học.)
Riêng “đồng chí” Al-Assad thìcần đến… 1 tỷ đô la để xử lý đống vũ khí hóa học đó. Không có lửa, làm sao có
khói. Nếu Al-Assad trong sạch thì dở hơi tự dưng cầm lửa tự đốt chân mình làm
gì?
Nói một cách thẳng thắn,
Al-Assad đi ngược lại những tư tưởng và giá trị dân chủ của phương Tây, mà tư
tưởng dân chủ của họ có tính phổ quát – họ muốn áp dụng lên tất cả nhân loại.
Ai đi ngược lại, sẽ bị cho là độc tài. Ủng hộ Al-Assad do đó chỉ còn các nước “đối
lập phương Tây” như Nga, Bắc Hàn… Trung Quốc là đối tác khăng khít với Phương
Tây về kinh tế, nhưng lại thường xuyên bị cáo buộc về nhân quyền, sẽ có thái độ
lập lờ, lúc thế này, lúc thế khác.
Việt Nam với lập trường “không
liên kết” với anh này để chống lại anh khác, đương nhiên không nên to tiếng làm
gì. Chẳng gì thì chính quyền của ông Al-Assad trước mắt vẫn cứ là được bầu lên “hợp
pháp” và đang có quan hệ ngoại giao chính thức, không nên có những lập trường
thù địch với họ. Tuy nhiên, đó là một chính quyền đang bị cô lập và trong cuộc
nội chiến hiện nay, đang chỉ chiếm đóng được có ¼ đến cùng lắm một phần ba diện
tích lãnh thổ, vùng giàu có nhất thì trong tay… IS và đối lập.
Điều đó cũng có nghĩa là chính
quyền này có thể bị lật đổ bất cứ lúc nào. Chính xác, sẽ bị lật đổ khi nào Mỹ
muốn, và Nga thì buông. Chuyện này phức tạp, thôi chúng ta chẳng đoán làm gì, để
chờ xem vậy.
Cô Lê Bình và equipe đã đúng
khi đi theo đường chính thống, nghĩa là tiếp cận từ góc độ quan hệ chính thức
giữa hai nước. Tuy nhiên họ đã không chỉ mặt đặt tên được cho nguyên nhân của
cuộc nội chiến là do đâu – họ chỉ vu vơ vào chỗ họ đang đứng, và bảo rằng quân
Chính phủ Syria vừa chiếm được từ tay IS. Cộng đồng cư dân mạng Facebook Việt
Nam thì phát hiện chỗ đó trước đó là của lực lượng đối lập chiếm…
Lại có một khía cạnh nữa, là Mỹ
đã tấn công các mục tiêu của IS từ tháng 9/2014, trước Nga 1 năm. Nhưng Nga thì
bị cáo buộc là “ngoài IS, có tấn công thêm lực lượng đối lập với Chính phủ
Syria của ông Assad.”
Xin trích một đoạn phát ngôn từ năm 2014 của ông Lê Hải Bình:
TTXVN: Xin cho biết phản ứng của
Việt Nam trước việc Mỹ tấn công các mục tiêu của IS ở Syria?
Ông Lê Hải Bình: Việt Nam ủng
hộ những nỗ lực của cộng đồng quốc tế chống lại những hành động khủng bố dưới mọi
hình thức, với điều kiện những hành động này phải tuân thủ luật pháp quốc tế,
chủ quyền của các quốc gia cũng như bảo đảm tính mạng cho dân thường.
Ông Lê Hải Bình, Người phát
ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam cho biết thông tin trên trong buổi họp báo chiều
25/9. Trước tình hình lực lượng Nhà nước Hồi giáo ngày càng phát triển và tàn bạo
trong khi Mỹ và các đối tác đang thực hiện nhiều cuộc tấn công vào khu vực này,
ông Bình cho biết hiện không có người Việt Nam nào ở Iraq. Công dân duy nhất
còn ở Syria sẽ được sớm đưa về nước.
Tình thế đã rõ ràng, Việt Nam
ta đương nhiên là phải bênh Nga, và bênh luôn cả Al-Assad. Chuyện nhân quyền,
dân chủ tính sau, vớ vẩn! Từ góc độ đó, động cơ của cô Lê Bình là có lý. Nhưng
từ góc độ sâu xa hơn, về nguyên nhân của cuộc nội chiến, những vi phạm về nhân
quyền của chính quyền Al-Assad, thì e rằng không ổn. Đừng nói một chiều, cái gì
cũng có nguyên nhân của nó, và chẳng cái gì nằm ngoài nhân quả cả.
Làm phóng sự từ góc độ chính
thống, tức là tiếp cận từ phía Chính phủ Syria, nhưng quên rằng chính họ đang bị
cáo buộc sử dụng vũ khí hóa học và phải chấp nhận thanh sát từ Liên hiệp quốc –
nào, cô Lê Bình và đồng sự, thấy điểm không ổn nó như thế nào chưa?
Trong những chuyện như thế
này, tốt nhất là nên giữ im lặng. Nhà nước Việt Nam đã im lặng (anh Lê Hải Bình
có nói gì đâu, chẳng lên án cái gì cả!) thì có lý gì một nhóm phóng viên cứ le
te cầm đèn chạy trước ô tô? Các vị định cảnh báo cái gì đây – vì một khi cái “nghiệp
chướng” của chúng ta có đến, thì các vị mỗi người có đến 10 cái lưỡi cũng chẳng
thể ngăn được. Điều quan trọng là một chính quyền phải biết vì nhân dân, vì con
người. Nếu không làm được điều đó, chỉ mong vơ vét, đục khoét… ních cho đầy
túi, rồi tìm cách nhập… quốc tịch Malta thì thảm họa sẽ không thể tránh khỏi. Đừng
nghĩ chạy đi rồi thì thoát, nghiệp báo các vị đã làm, các vị chạy trời không khỏi
nắng. Lưới trời lồng lộng, thưa mà khó thoát lắm các vị ạ.
Vì chỉ xin nhắc lại một điều
đơn giản này thôi: chỉ một người bán hoa quả đã châm ngòi cho vị tổng thống
chui ống cống, thì chẳng có gì là không thể xảy ra. Ngày hôm nay chúng ta có thể
nói thế này, thì mai có dám nói thế khác được không, đó mới là vấn đề… Làm nghề
gì ăn nghề ấy, gió chiều nào che chiều ấy là khôn ngoan, nhưng làm người mà nay
nói trắng, mai nói đen, e cũng tổn phước lắm thay.
Đau nhất là chính cha Al-Assad này vừa ủng hộ Trung Quốc sau khi PCA ra phán quyết về vụ kiện Biển Đông của Philippines.
No comments:
Post a Comment