Tui hình dung việc nuôi dạy
con trẻ nó giống như việc xây một cái nhà. Phần móng nhà, phải được dựa trên
hai yếu tố sau làm nền tảng:
1. Thể chất. Sức khỏe quá quan
trọng, không có sức khỏe, chẳng thể làm gì được.
2. Đạo đức. Ta có thể gán tất
cả các thứ đang được gọi là “kỹ năng sống” vào trong này cũng được. Cách cư xử
của các bạn nhỏ với những người xung quanh thì dễ hiểu, nhưng cách sống tự lập,
kỹ năng lao động... cũng cho cả vào đây là phù hợp.
Từ cái móng nhà đó, việc cho
con HỌC CHỮ hay rẽ nhánh sang hướng khác, như HỌC NGHỀ (lao động mang tính chân
tay một chút, kinh doanh buôn bán) được coi như xây cái nhà lên trên hệ thống
móng nhà.
Móng nhà mà yếu, nền đất được
chuẩn bị không tốt, thì càng chất đống vật liệu lên trên, nhà càng nặng, càng dễ
đổ. Nói như vậy để các bố mẹ dễ hình dung. Tui ví dụ tiếp, các CLB học này học
khác... thì ngoài việc cho các bạn rèn luyện một số kỹ năng như lao động, hay
thể chất nhưng thường là không nhiều, còn lại nhiều CLB lại đưa ra cách tiếp cận
là giúp cho các bạn nhỏ có cách học khác đi so với chương trình học ở trường,
nghĩa là vẫn nằm trong phần ngọn, phần xây nhà, chứ không phải là phần nền
móng. Hay đưa các bạn đi chơi dã ngoại, trải nghiệm nhiều... cũng rất tốt, đặc
biệt là các hoạt động như Hướng đạo sinh thì giúp các bạn học được kỹ năng sinh
tồn (chất lượng như thế nào thì còn phải bàn nhiều) nhưng nó không thay thế được
sự giáo dục đạo đức một cách có hệ thống, thống nhất và từng bước bài bản, mà
gia đình đóng vai trò quan trọng nhất và cũng không thay thế được sự rèn luyện
thể chất thường xuyên, cũng một cách có hệ thống và kéo dài trong một thời gian
đủ lâu. Mọi hoạt động như thế có tính giải trí là chính, cũng giúp các bạn nhỏ
mở rộng quan hệ, có sự va chạm xã hội nhưng những bài học trong nó thường mang
tính “vá víu” nhiều hơn là việc may một cái áo hoàn chỉnh.
Không gì thay thế được vai trò
của bố mẹ và gia đình, vì chỉ có bố mẹ và gia đình mới làm được việc chuẩn bị nền
móng và xây nhà trong một thời gian dài đến thế (cứ cho là 18 năm đi.) Nếu bạn
cho rằng mình bận, phó thác con cho nhà trường và một số các nhóm kinh doanh
giáo dục thì bạn cũng chuẩn bị luôn cho việc ngôi nhà đó sẽ đổ là vừa.
Năm nào có chuyện anh tiến sĩ
học nước ngoài về hành hạ mẹ của mình vì nhà cửa hay chăm sóc gì đó. Lại có
chuyện cậu thạc sĩ học Đài Loan về, mẹ nghèo bán sạch đủ thứ cho cậu ta đi học,
được thời gian không xin được việc, tự tử chết. Còn những tấm gương tày liếp học
nhiều quá bị dở hơi thì cũng chẳng thiếu. Ở bể bơi chỗ tui thường cho trẻ con
ra tập, có cậu người to đùng, ngày nào cũng đi bơi nhưng nói lảm nhảm là chính,
thái độ cư xử rất kỳ lạ. Đi xin nước của người khác uống, rồi nhổ bọt vào trong
chẳng hạn… Đó là những ví dụ của việc xây nhà rồi đổ kềnh, đổ sụp, hoặc ít nhất
sạt mất một góc…
Vài chữ vậy thôi, ngõ hầu các
ông bố bà mẹ trước hết xây dựng được cho mình một kế hoạch, một lộ trình, một
con đường phù hợp – như xây cái nhà cần có bản thiết kế rồi mới có kế hoạch
chào thầu, mua vật liệu, tổ chức xây ấy mà.
No comments:
Post a Comment