"Chém gió" về "chém lợn"

"Lễ hội" tàn sát cá heo
ở Đan Mạch

Tuần trước ngồi cà phê với cô “bê tê vê” Việt Nam nét, cô bé bảo bà con nhao nhao lên vì “chém lợn” rồi chứ nếu không thì em cũng nhờ anh “chém” lấy một bài. Mình bảo nếu “chém” về chuyện này, dứt điểm anh phải xuất phát từ góc độ Đạo Phật, chứ không thể có phương án nào khác. Mà nhiều người chưa rõ, chưa thông… có khi cứ nghe về Phật Pháp là dị ứng, khó viết lắm.

Hồi bé nhiều người trong số chúng ta chơi cá chọi. Cái giống cá đến lạ, cứ thả vào với nhau là tẩn nhau thục mạng cứ như kẻ thù truyền kiếp, không đội trời chung. Mà cũng chỉ có con đực đẹp mã, vây dài đuôi dài mới đánh nhau, chứ con cá chọi cái thì không. Gần nhà thì chợ Hôm, xa hơn thì lên tận Nghi Tàm mua cá, về đựng trong các loại lọ chai… cho ăn thì giun, bọ gậy, hồng trần… Có khi còn om cá, chôn lọ xuống đất cho tối thui, khi nào đào lên sau khi tu luyện đánh cho nó “máu.” Công nhận là cá chọi say máu thật, đánh nhau như bổ củi, đến mức bọn trẻ con cầm cái lọ cứ xóc lên òng ọc, hoặc đổ ra đất, cho vào lọ hai con cá lại đánh tiếp. Nhớ cách đây tầm 6 năm hồi còn chơi diễn đàn trực tuyến, có ông thành viên trong Nam ra Bắc, du hành được xuống đến hội chọi trâu Đồ Sơn, về cứ post ảnh lung tung lên diễn đàn, máu me đến là khiếp. Cũng hồi đó mình trong Hội đồng quản trị một công ty, anh chủ tịch rất mê xem các loại chọi, từ chọi gà đến chọi trâu. Bây giờ thành trung niên rồi, không còn thời cá chọi cách đây ngoài 30 năm nữa, và do đó cũng không xem những món chọi nọ, chọi kia nữa – kể cả… người chọi, như đấm bốc chẳng hạn.

Cũng biết là theo Phật rồi thì không nên sa đà vào những chuyện phim ảnh chém giết, bạo lực – nhưng không dễ gì mà bỏ, theo Đạo Phật giải thích thì cái “ham”, hay sở thích đó nó được “huân tập” từ nhiều kiếp đến ta bây giờ, chứ không riêng gì kiếp này mới có. Nhiều khi cứ tự nhủ là chuyện phim ảnh ấy mà, không có thật. Nhưng cứ xem mãi thì những cái háo sát ấy, nó ăn sâu vào trong tàng thức, rồi cứ dày dần, dày dần lên mà ham muốn càng nặng. Ở mức nặng hơn, thì sở thích là xem “hàng thật,” nghĩa là đánh nhau, chém giết.. thật. Trong Phật Pháp giải thích cái thói quen đam mê này là “tập khí” của con người, có hại, nên bỏ dần. Điều này giải thích tại sao ở Tây Ban Nha người ta thích xem đấu bò tót, hay ở Đan Mạch có tục lệ đi tàn sát cá heo vào mùa chúng nó “lên bờ” – tập tục còn sót lại của người Viking chăng?

Một khi “tập khí” háo sát, nghiện máu này đã ăn sâu, thì rất nguy hại, làm con người dễ bị dẫn dụ bởi những thế lực ma quỷ “ma dẫn lối quỷ đưa đường”. Chúng ta cứ nhớ chuyện anh bạn Nguyễn Đức Nghĩa “tự dưng” chỉ vì số nợ quãng 1500 đôla hay ba chục triệu gì đó mà giết bạn gái cũ cô gái đáng thương Phương Linh. Bình thường có ai nghĩ đoạt mạng sống của người khác chỉ vì từng ấy tiền không? Không phải là ma quỷ dẫn dắt thì là cái gì chứ.

Dù có được "trang hoàng" đến mấy, vẫn cứ là đi ra pháp trường
(Ảnh của Lao Động, chỉ có tính chất minh họa)

Rõ ràng là cái máu háo sát, không phải là đặc quyền của dân tộc nào, ở “bển” có sự man rợ của “bển” và ở ta có sự man rợ của ta. “Chém lợn” cũng vậy – chúng ta biết thừa rằng chém đôi cái con lợn đáng thương và vô phương kháng cự đó, hoàn toàn không đem lại mùa màng bội thu, cơm no áo ấm… “Có sách mới áo hoa” tuyệt đối không nhờ “chém lợn”. Chúng ta cũng biết thừa một mặt “phát huy một nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc” có yếu tố “lễ hội nở rộ,” nhưng mặt khác lễ hội là phải đi kèm với “thuần phong mỹ tục” – có chữ “mỹ” nhé, nó phải “đẹp.” Mười ông tây đi xem “chém lợn” chắc được một ông đứng vững vì có nguồn gốc “đấu bò” hoặc Viking, còn thì 9 ông lăn ra ngất là cái chắc. Lại thể nào cũng có ý kiến là “chém lợn” thể hiện cái hào hùng chống ngoại xâm của cha ông dân tộc trong lịch sử… xin thưa đã bảo con lợn là bất khả kháng cự, chém đôi nó ra như thế thì có gì anh hùng, có mà truyền thống đồ tể thì có. Thử xem nếu không phải con lợn trắng hếu cực xếch-xi, nằm ngửa tênh hênh dang chân dang tay thật tục tĩu đó, mà là “Thiên Bồng Đại Tướng” cầm cái bồ cào múa loạn lên ở cửa đình, không có một tí “tâm tư” nào, thử xem các vị bô lão và tráng đinh của làng có dám nghênh chiến hay không?  

Duy trì lễ hội là cần thiết, nhưng không nhất thiết phải chém con lợn thật máu me vung vít ra sân đình như thế. Năm ngoái đọc trên báo mạng có bà cô nào có tuổi rồi, đề xuất thay bằng con lợn thật, làng Ném Thượng (Khắc Niệm, thành phố Bắc Ninh) nên nuôi con lợn đất thật to, cả làng nuôi nó bằng tiền để dành, đến lễ hội tổ chức “chém” con lợn đất lấy tiền lập quý khuyến học. Ý kiến không phải là hay mà là quá hay.

Hôm nọ lại đọc thấy bô lão của làng phản ứng với thông báo của Bộ Văn hóa về việc không đồng tình tiếp tục “chém lợn” – nào là “bỏ chém lợn cũng được, nhưng không được bỏ tên “Lễ hội chém lợn”!” “Không bỏ lễ hội!”. Kinh thế chứ! Xin thưa không phải cứ bô lão là sáng suốt và cũng không phải cứ thanh niên là trẻ người non dạ. Đã bảo là cái “tập khí” một khi nó đã ăn sâu, khó bỏ lắm.

Mình mà là Bộ Văn hóa, cấm luôn vụ “chém con lợn thật.” Gì chứ “cấm đoán” thì Việt Nam ta là vô đối. Tên lễ hội thì để “chém lợn” cũng được, chẳng sao, chẳng qua chỉ là cái tên gọi thôi mà. Thay vì chém lợn thật thì chém lợn đất, hoặc diễn vở tuồng, chèo… trong đó có cảnh chém con lợn (tượng trưng thôi nhé) để khao quân đi đánh trận hoặc chiến thắng trở về, đất nước lại hòa bình.

Trước mắt vụ chém con lợn thật, cấm càng sớm càng tốt, cho trẻ con xã huyện tỉnh và cả nước, đỡ bị tiêm nhiễm cái hủ tục man rợ đó. Đến cấm đốt pháo nổ, “truyền thống ác liệt” còn cấm được, nữa là chuyện bé tí này.

Tham gia thảo luận trên Facebook tại đây