“Ba ơi bao giờ
con được đi học võ?” – một ngày cậu Bôn Ba Nhi Bá về nhà và hỏi câu đó. Ở trường
có Câu lạc bộ võ thuật các bạn nô nức tham gia và phong trào không sớm thì muộn,
có ảnh hưởng đến ngay ông con trai nhà mình. Các bạn khoe võ phục, rồi đến ngày
đến giờ là đi tập hô vang sân trường. Hấp dẫn ra trò ấy chứ đùa à.
Câu trả lời
mình cứ nấn ná mãi, nợ ông con đến mấy tuần, vì hắn đang chuẩn bị thi học kỳ. Đến
khi bắt đầu vào nghỉ hè, mình mới thực sự bắt tay vào “xử lý vấn đề.” Hôm nay,
chúng ta sẽ xem bộ phim “Diệp Vấn,” phần một và tối mai sẽ xem phần hai. Cả hai
phần đều do diễn viên Hongkong Chân Tử Đan đóng vai thiên tài võ học Vịnh Xuân
quyền Diệp Vấn (1893 – 1972) thày dạy của tài tử Lý Tiểu Long (Bruce Lee.) Và
sau khi xem xong, câu chuyện của hai ba con bắt đầu.
“Thế nào, con
muốn học võ để làm gì?” “Dạ để cho khỏe người ba ạ.” “Thế còn lý do gì nữa không
con?” “Để tự vệ ạ.” “À, chứ không phải như chú bé Lý Tiểu Long bé tí cuối tập
hai, học võ để thấy đứa nào ngứa mắt thì đánh cho nó một trận phải không? Tự vệ,
là người nào đánh mình, thì mình tránh được đòn của người ta, và nếu cần thì
đánh lại người ta…”
Cậu cả bắt đầu
ngẫm nghĩ…
“Thế này con
nhé. Học võ nếu chỉ để cho khỏe người, thì có nhiều môn thể thao khác đều đem lại
sức khỏe cả: con đi bơi, con đi xe đạp… đều khỏe. Do đó đây chắc chắn chưa phải
là lý do chính yếu. Học võ để tự vệ… ừ tốt, nhưng là trong trường hợp phải có
người nào đánh mình đã chứ? Hiện nay ông bà, ba mẹ đều dạy con yêu quý mọi người
[1], và nếu con thực hiện được điều đó, thì con làm sao có kẻ thù muốn đánh con
cho được? Con xem phim rồi, cụ Diệp Vấn cực kỳ giỏi, có thể nói là thiên tài võ
học, nhưng cụ ấy rất khiêm tốn. Khi lâm nguy còn được học trò khen có thể địch
được vài chục người, cụ ấy chỉ nói: “Chạy được rồi hãy nói!” nghĩa là gốc của vấn
đề, phải là tránh xung đột, va chạm. Sau đó cụ dạy anh học trò: “Con là nhân
tài về võ học, nhưng con chỉ theo đuổi những chiêu thức chân tay, mà không học
được những điều quan trọng hơn của võ thuật, đó là “Đạo.” Ai cũng có lúc về
già, và do đó không có ai vô địch thiên hạ cả. Có thể chống được 20 người nhưng
đến người thứ 21 đánh ta đã là khó hơn rồi… Và chắc chắn đến một ngày nào đó, sẽ
có người giỏi hơn ta. Học võ, không phải đâm đầu đi tìm rắc rối…””
“Ba kể cho
con nghe, ba cũng học võ từ hồi trẻ. Học võ đầu tiên là phải học các chiêu thức
chân tay, nhưng đó là ở mức độ thấp. Học võ quan trọng là phải học được cách
luyện “khí” cơ con ạ.” “”Khí” là gì hả ba?” “Là năng lượng bên trong cơ thể. Chỉ
khi luyện được cái đó, con mới có sức mạnh và sức khỏe thực sự. Như cụ Diệp Vấn
luyện võ đến mức đó, chủ yếu là luyện khí, luyện công; chứ đòn pháp chân tay cụ
đã nhuần nhuyễn cả rồi. Đoạn Hồng Sư Phụ bị dính đòn rồi chết trên sàn đấu, bước
đầu là mất khí lực, vẫn có thể ra được đòn nhưng không còn lực nữa. Khi người
ta đã luyện được khí, thì người ta đã giỏi lắm, nhưng thường với người đi học
võ theo phong trào như phần lớn chúng ta hiện nay, chẳng có ai học được cả đâu.
Hầu hết là đi học múa may, đấm đá và tập chịu đòn, cho người khác đánh đến mức
dạn đòn thôi. Tiếp theo, người ta hay nói “Học võ là học đạo” nhưng ba để ý
tìm, người dạy được võ lại dạy được cả đạo ở Việt Nam ta, hiếm lắm.” “Đạo là gì
hả ba?” “Là cách sống, là đạo đức sống con ạ. Tầm như con đi học võ, thày chính
làm sao dạy được cho con từng li từng tí, mà là các anh thiếu niên lớn hơn con
một chút, làm sao ba mẹ yên tâm để các anh ấy dạy “đạo” cho con được? Có phải
ai cũng được thọ giáo trực tiếp cụ Diệp Vấn đâu? Ba lại nói tiếp về vụ tự vệ -
ngày xưa ba nhỏ xã hội người ta đã có câu “Ba năm võ Tàu không bằng một chầu củ
đậu!”[2] Hồi đó, lúc đầu đánh nhau là quân tử, mặt đối mặt, chỉ dùng chân tay.
Càng về sau, người ta thường dùng đòn khác, đầu tiên là thêm gạch thêm đá, và
bây giờ là dao, kiếm… người ta lại còn đâm sau lưng nhau, không thiếu võ sư đã
bị đâm kiểu đó rồi con ạ. Xã hội mà, con phải hiểu là rất nhiều thứ có thể xảy
ra. Như cụ Diệp Vấn lên đài thi đấu, đó là thể thao, môn thể thao chiến đấu,
người ta thi đấu quân tử. Để đạt được một điều gì đó trong võ học, cần hàng chục
năm và đều là những người có tài năng thiên phú cả, mà cả ba với con, đều không
phải là những người như thế. Do đó, ba và con cần phải tìm cách tốt nhất –
không nói không với học võ, nhưng ba sẽ hướng dẫn con chọn thày, chọn môn võ,
chọn phương pháp học tốt nhất, phù hợp nhất, cả với con và với xã hội nữa.”
“Ba mẹ ông bà
hiện nay đã trang bị cho con một bài tự vệ tốt nhất, là lòng yêu quý mọi người,
biết chia sẻ, không tham lam… như thế đã giúp con tránh được phần lớn hiểm nguy
rồi. Con dần cũng sẽ phải học cách tránh, không đẩy mình vào tình thế có thể
nguy hiểm, như dẫn bạn gái đi chơi những chỗ quá vắng vẻ… Tự vệ, là để tránh những
tai bay vạ gió như người điên loạn trí đánh lung tung, ô tô điên, trâu bò điên…
như thế con sẽ cần chơi thể thao để có sức khỏe và học một số thế võ tự vệ, chủ
yếu là để thoát ra khỏi tình thế nguy hiểm và thoát thân. Ngay cả trường hợp cần
bảo vệ người yếu hơn, đối đầu với hiểm nguy, ba đã từng vài lần lâm vào tình thế
đó và đều thoát được, vì ba không chọn phương án đối đầu, mà ba dần dần học
dùng lòng yêu thương của mình dành cho người ta, và người ta được mình thuyết
phục. Giúp người ta tránh được có hành động xấu, việc làm ác cũng là tạo phúc
con ạ. Để có sức khỏe, con có thể học một môn võ rất tốt, là môn Thái Cực quyền,
mà bà ngoại con vẫn tập hàng ngày, còn gọi là “Thái Cực trường sinh.” Môn đó có
thể luyện được “khí” mà khi nhuần nhuyễn, con đi bài Thái Cực nhanh lên chính
là các đòn thế gạt, đỡ… có thể dùng để tự vệ, tránh đòn được.”
Trước mắt thế
đã, nói nhiều ong thủ, không có vào…
Trên thực tế,
để luyện “khí,” người ta có nhiều cách, tập thiền, tập yoga… đều có thể luyện
được. Cũng như vậy, học “đạo” cũng có rất nhiều phương pháp học… Nhiều ông bố
bà mẹ cho con đi học võ, cũng chỉ có hai lý do là “sức khỏe và tự vệ” mà chưa hề
nghĩ sâu nghĩ xa. Con thì còn nhỏ, thày chẳng dạy được mấy tí, mà mấy cậu choai
choai cư xử cục súc dậy là chính. Các cháu được cái dạn đòn, nhưng cũng được
truyền luôn cả ham muốn đấm đá người khác, học không đến nơi đến chốn, “đạo” chẳng
học được lại học được cái hung hăng, mua thêm kẻ thù…
Gần đây mình
có quen trên mạng xã hội một anh, là phóng viên, nhưng là người dạy karate –
anh ấy khuyến khích bố hoặc mẹ đi học cùng con, vừa là bạn tập, vừa là người
cùng anh ấy truyền cái “đạo” của võ học cho con. Nếu con thích học karate, ba sẽ
cho con đến chỗ thày này con ạ, và ba sẽ tập cùng với con.
Xã hội ta bây
giờ, đáng sợ nhất là “củ đậu bay” đã ngày càng trở thành “đòn ưa thích…”
[1] Không phải
là lấy lòng tất cả mọi người, mà là sự yêu thương. Tôi dùng từ “yêu quý” là để
phù hợp với nhận thức của con trai.
[2] “Củ đậu
là gì hả ba?” “Hòn gạch nửa ném đi, người ta có tiếng lóng gọi nó là “củ đậu
bay” con ạ.”
Hình ảnh
trong bài chỉ có tính chất minh họa.
Tham gia thảo luận trên Facebook tại đây
No comments:
Post a Comment