“Kỷ niệm 100 năm Liên Xô:” thất bại ê chề của Putin

Hồi tháng Năm năm nay, khi viết bài “Putin và những mốc thời gian” tôi đã nghĩ đến lúc sẽ ngồi viết bài này, bài về dịp ở đâu đó người ta đã dự định kỷ niệm 100 năm ngày thành lập Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô-viết (Liên Xô). Trong bài đó dù có nhớ, tôi vẫn cố tình “lờ” đi một chi tiết: năm nay 2022 còn là năm Putin tròn 70 tuổi, vì mỗi khi nhắc đến tôi lại cảm thấy ghê sợ những con người như thế và thế là chẳng muốn nhắc đến quá nhiều nữa.

Ukraine mười tháng chiến tranh: lễ Giáng sinh ấm áp

Tổng thống Zelensky trao tặng các nhà lập pháp Washington
lá cờ Ukraine có chữ ký của quân đội tiền tuyến tại chiến trường Donetsk

Mốc đánh dấu mười tháng cuộc chiến tranh của Putin tiến hành ở Ukraine trùng với lễ Giáng sinh, và khi tôi bắt đầu viết bài này thì tổng thống Ukraine V. Zelensky đã đặt chân đến Washington D.C được một số giờ. Tháng thứ mười của cuộc chiến tranh trôi qua tưởng chừng như trầm lắng, nhưng nó không hề yên tĩnh như chúng ta tưởng...

Beast Bright EB-369 Walkie Talkie Radio User Manual - Hướng dẫn sử dụng Bộ đàm

Beast Bright EB-369 Walkie Talkie Radio User Manual

Ukraine – chín tháng của những câu trả lời với lịch sử

Vậy là chúng ta đã trải qua chín tháng của cuộc chiến tranh mà Putin mang sang nước láng giềng Ukraine. Nói “trải qua chín tháng” không đơn thuần là sự lo lắng khắc khoải, mà phải nói là cái sự nó “trải qua đủ các cung bậc cảm xúc” thậm chí có những lúc cảm thấy nhiều điều hài hước. Tôi còn nhớ trong những ngày đầu của cuộc chiến, khi nó chưa cho thấy những thiệt hại nhân mạng nặng nề cho cả hai bên, ngay cả tôi cũng chưa hình dung ra tính khốc liệt, mà vẫn chỉ nghĩ nó như một... chiến dịch quân sự đặc biệt. 

Ukraine… tám tháng máu, lửa và hoa

Cuộc sống có những điều kỳ lạ… Khi một cuộc chiến tranh nổ ra thì toàn thế giới hóng về điểm chiến sự, đầu tiên là ngóng tin người quen bạn bè, rộng hơn là hóng tin đồng bào, và cả khắc khoải về số phận của những người dân vô tội của đất nước đang bị dội bom đạn. Ấy thế mà từ những ngày đầu của cuộc chiến, tôi bắt đầu viết những bài nhận xét về nó, thì lại nhận được rất nhiều theo dõi của chính những bạn bè đang ở trong hoàn cảnh lửa đạn đó. Chẳng phải đó lại là điều kỳ lạ sao? 

Biểu quyết lên án Nga sáp nhập 4 tỉnh của Ukraine: Việt Nam một lần nữa lạc điệu trên trường quốc tế

Ảnh: Michael M. Santiago/Getty Images.

Lại thêm một lần nữa, nhà nước Việt Nam lại tỏ ra lạc điệu khi Tổ chức quốc tế lớn nhất thế giới bỏ phiếu về một Nghị quyết lên án Nga. Điều đáng nói đây đã là lần thứ tư, nhà nước Việt Nam có hành động gây thất vọng cho rất nhiều người đang ủng hộ cuộc đấu tranh tìm hòa bình của người Ukraine.

Vài nhận xét sau việc Nga sáp nhập bốn tỉnh của Ukraine

Thế là để “đáp ứng” những đồn đoán của giới quan tâm, Putin vẫn tiến hành việc sáp nhập bốn tỉnh của Ukraine vào lãnh thổ nước mình. Lễ ký kết và tuyên bố diễn ra vào chiều tối ngày 30/9/2022 theo giờ Hà Nội, tức 15h giờ Mátxcơva, đúng lịch trình. Trước sự kiện này, tôi vẫn cho rằng khả năng của nó chỉ là 50/50 thôi vì bản thân một việc như vậy có những hậu quả của nó. Vậy những hậu quả đó là gì? 

Cuộc chiến Nga – Ukraine: cái nhìn sau 7 tháng

Dòng xe cộ ở biên giới
Nga - Georgia

Ngày 21/9, ba ngày trước khi cuộc chiến do chính mình châm ngòi chống lại nước láng giềng Ukraine được tròn 7 tháng, Putin ký sắc lệnh “động viên một phần” mà trong đó bao gồm những nội dung của một lệnh Tổng động viên. Chỉ còn một số điểm là làm cho nó chưa trở thành lệnh “Tổng động viên” mà chúng ta có thể xem xét như sau: 

Hai trăm ngày “bưng bô”

Trước ngày 24 tháng Hai, tôi chỉ biết đến đất nước Ukraine qua một số hội nhóm trên mạng xã hội, dù trong gia đình có người đã từng học ở đó, thật ra là học ở Liên Xô cũ. Tôi biết nhiều hơn một chút về nước Nga, vì cũng đã từng… đi qua, vậy thôi – đó là tất cả hành trang hiểu biết khi bước vào cuộc chiến tranh Nga – Ukraine năm 2022.

Vũ khí khí đốt của Putin còn hữu dụng hay không trong thập kỷ tới?

Trước đầu tháng Mười hai năm 2021, giá khí đốt tự nhiên cung cấp trên thị trường châu Âu liên tục tăng nhưng chỉ bước sang tháng, thì mức giá lại hạ nhiệt với tốc độ nhanh cũng không kém. Đó chính là câu chuyện của vai trò cung cấp khí tự nhiên đường ống của Liên bang Nga và sự chuyển hướng của những con tàu chở khí hóa lỏng từ châu Á sang châu Âu, vậy câu hỏi đặt ra sẽ là: viễn cảnh cho khí đốt tự nhiên bán bằng đường ống của Liên bang Nga trong tương lai sẽ ra sao trong một hai thập kỷ tới, “vũ khí khí đốt” của V. Putin còn hữu dụng như trước hay không?

M.S. Gorbachev – anh hùng hay tội đồ lịch sử?

Tôi còn nhớ mùa đông năm 1986, khi đất nước chúng ta đang hết sức khó khăn nhưng cũng đã bắt đầu nhận thấy lờ mờ đâu đó làn gió của đổi mới – là thời điểm mọi người theo dõi cuộc họp Thượng đỉnh Xô – Mỹ ở Reykjavík (Iceland). Hồi đó “nghe người lớn nói”, họ bình luận là trông ông Gorbachev hiền thế kia, còn ông Reagan thì sắc sảo, thì “làm sao ông Gor đấu lại cho được!” 

Cuộc chiến tranh Nga – Ukraine: 180 ngày nhìn lại

Cũng là một sự tình cờ, hai ngày nữa là “Ngày độc lập” của Ukraine trùng với cái mốc sáu tháng cuộc chiến tranh bị nước Nga của Putin phát động tấn công xâm lược, nhưng hôm nay 21/8 lại chính là ngày thứ 180 của cuộc chiến. Tôi có một người bạn Facebook, có thể nói là bạn vong niên vì năm nay bác đã gần 80 tuổi, cứ một tháng lại viết “Tôi đã chống cuộc chiến tranh của Putin được 150 ngày…” Thật may có những người bạn như thế, nhờ họ mà chúng ta nhớ được các mốc thời gian… 

Vụ siêu xe Ferrari gặp tai nạn ở Long Biên: trách nhiệm thuộc về ai?

Trong mấy ngày qua sự việc này cũng đã thu hút nhiều sự chú ý của dư luận (ngoài tôi), đến hôm nay nhận được đề nghị của Tòa soạn Vietnamnet tôi mới biết. Theo bài báo của Tòa soạn cung cấp, tôi xin tóm tắt sự việc ngắn gọn như thế này: 

Vai trò của rèn sức khỏe và lao động trong giáo dục

Từ ngày tình cờ biến thành “người nghiên cứu giáo dục” nhờ mấy cuốn sách được xuất bản, tôi cũng hay được hỏi ý kiến về dạy cái này cái kia cho các con. Hè năm nay cũng không ngoại lệ, nhất là trong hoàn cảnh đất nước mới qua một trận dịch giã: có cô hỏi về khóa học thợ sửa điện nước mà con cô ấy theo học. 

Sài Gòn và tôi

Là người cả đời gắn bó với Hà Nội, thời gian tôi đến với Sài Gòn chỉ luôn luôn như những cuộc thăm qua đường, dù cũng đã từng có lúc cú “qua đường” ấy nó kéo dài đến cả tháng trời. Tuy những cuộc thăm đó là ngắn ngủi, nhưng với tôi cũng đã hiểu được tại sao người ở đây hay nói “Sài Gòn chợt mưa chợt nắng…”

Putin và các mốc thời gian

Ngày 24 tháng Hai năm 2022, lực lượng vũ trang Liên bang Nga gồm quân của cả lục quân, đổ bộ đường không và lính thủy đánh bộ cùng hàng trăm xe tăng, cả nghìn cỗ pháo từ ít nhất ba hướng tràn vào lãnh thổ Ukraine. Gần như tất cả chúng ta đều bàng hoàng và sửng sốt trước sự kiện đó, mà sau này người ta còn bình luận cuộc chiến tranh sẽ làm thay đổi toàn bộ thế giới từ thập niên thứ ba trở đi…

Chiến lược của Putin đã thất bại trong cuộc chiến tranh với Ukraine

Thế giới bước sang thế kỷ XXI đã “nhận lấy” ngay một vụ khủng bố kinh hoàng vào tận kinh đô tài chính của nước Mỹ, thành phố New York. Trong tất cả những hệ lụy hay hậu quả kéo theo nó, có cuộc chiến tranh tấn công vào Afghanistan. Hồi đó, cuộc tấn công của liên minh do Hoa Kỳ dẫn đầu đã diễn ra trong 5 (năm) tuần và kết thúc bằng sự sụp đổ của chế độ Taliban.

“Chiến thắng lịch sử” của Putin

Năm 2005, nhân kỷ niệm 60 năm chiến thắng chủ nghĩa phát-xít, tôi tự bỏ tiền túi ra thuê thiết kế một trang web và đi kèm với nó là một diễn đàn trực tuyến về nước Nga. Thời điểm đó, xã hội Việt Nam đang mê tơi với chứng khoán, có thể khẳng định luôn là chẳng mấy ai để ý đến nước Nga, một nước mới có hơn một chục năm bước ra khỏi đống tro tàn Xô-viết đâu.

Những dòng viết khi đã quá muộn

Ngay sau khi sự việc đau buồn[1] xảy ra, tôi nhận được ít nhất vài lời đề nghị: bác phải viết cái gì đi chứ, viết để các bố mẹ chúng ta cùng đọc. Những thúc giục đó là đúng và chính đáng, nhưng tôi cần, thực sự cần thời gian để tâm lý “trôi” qua những cảm xúc mãnh liệt nhất. Trong tôi, đó là một nỗi buồn mà có lẽ đến thời điểm này đã như một thử thách lớn: một cháu bé cấp 2, rồi tin một cháu gái lớp 9 chuẩn bị thi vào trung học chỉ cách đây mấy tuần và bây giờ đến chuyện này. 

Quan hệ Trung – Nga thời hậu chiến: “bàn thạch” hay “răng bà lão?”

Putin và Tập Cận Bình: có là đồng minh tin cậy? - Ảnh: Tân Hoa Xã

Ngược lại với tất cả các dự đoán của cả giới chuyên môn về quân sự hay địa chính trị, và cả những người thạo tin trong cộng đồng mạng xã hội, đất nước Ukraine không chỉ “cầm cự được vài ngày” mà đến hôm nay 18/3 cuộc chiến đã bước sang ngày thứ hai mươi ba. Không những đất nước này đứng vững được, mà còn đang chứng tỏ cho toàn thế giới rằng họ cầm chắc phần thắng lợi đến 90%. 

Cuộc chiến tranh Nga – Ukraine: cái nhìn sau một tháng

Không đạt được kết quả như ý muốn, Moscow theo đuổi
chiến tranh hủy diệt để tàn phá Kyiv và các thành phố khác ở Ukraine - Ảnh: Reuters

Hôm nay 24 tháng Ba, tròn một tháng kể từ khi Mátxcơva phát động chiến dịch quân sự đặc biệt nhắm vào Ukraine. Điều bất ngờ lớn nhất đối với thế giới không phải là sức mạnh vượt trội của quân Nga, mà là khả năng kháng cự mạnh mẽ của quân Ukraine. Kyiv với dự đoán sẽ thất thủ sau 72 giờ tới nay vẫn đứng vững. Quân Nga chưa đạt được bất cứ một mục tiêu nào trên chiến trường, chưa một thành phố triệu dân nào của Ukraine bị chiếm đóng. Liệu cuộc chiến này sẽ đi về đâu?

Vài cái nhìn quanh cuộc chiến tranh Nga – Ukraine sau ba tuần

Vladimir Putin: đã sai, và ngày càng sai!
- Ảnh: Mikhail Klimentyev (Reuters)

Ngày hôm nay (15/3) cuộc chiến tranh xâm lược mà L.B Nga tiến hành chống Ukraine đã được 20 ngày, gần ba tuần đầy cảm xúc cho cả hai phía: chống chiến tranh và ủng hộ cuộc kháng chiến của người Ukraine và phía những người ủng hộ Putin. Đến hôm nay với tôi thì cũng là đã đến lúc phải đưa ra một số nhận xét và dự đoán của chiến cuộc trong một, hai tuần tới.

Tôi, đất nước và cuộc chiến tranh ở Ukraine

Chiến lũy trên Quảng trường Độc lập, trái tim Kyiv, ngày 5/3/2022
Ảnh: Serhii Nuzhnenko (Reuters)

Ngày 23 tháng Hai 2022, Nga của Putin tuyên bố công nhận nền độc lập của hai vùng li khai khỏi Ukraine, hai cái gọi là “Nước cộng hòa Donesk và Lugansk.” Trước sự kiện này, tôi bình luận khi cả nhà tập trung ăn sáng: “Càng ngày càng gây hỗn loạn, bất chấp luật pháp quốc tế.”

Phỏng đoán về vai trò của không quân Nga trong cuộc xâm lược Ukraine

SU-34 bị bắn rơi trên chiến trường Ukraine

Trước cuộc chiến tranh do Nga phát động tấn công vào nước láng giềng Ukraine, tình cờ tôi đọc một bài báo tiếng Anh bình luận về việc “Nga nếu tấn công Ukraine, sẽ không sử dụng hệ thống dẫn đường vệ tinh Glonass.” Với tôi đây là một thông tin khá bất ngờ, nhưng trước đó cũng đã từng tự đặt câu hỏi về khía cạnh tác chiến điện tử.

Liệu Putin có “dám” sử dụng vũ khí hạt nhân?

Tổng thống Nga V. Putin hôm Chủ nhật (27/2/2022) tuyên bố đã “đặt “lực lượng răn đe hạt nhân” của quân đội Nga vào tình trạng báo động, sẵn sàng chiến đấu.” Để biện minh, vị nguyên thủ L.B. Nga giải thích muốn đáp trả “những tuyên bố gây hấn của Liên Minh Bắc Đại Tây Dương – NATO.” Từ khi cuộc chiến tranh nổ ra, tôi đã có vài bài, phân tích có, “chém gió” tếu táo cũng có chủ yếu là những nhận định từ lý thuyết logic tiến hành chiến tranh trong bối cảnh quan hệ quốc tế.

“Putin, ông sai rồi!”

Lúc đầu, tôi định đặt tựa đề cho bài viết này là “Hoạt động quân sự đặc biệt của Putin chống Ukraine: cái nhìn sau 4 ngày” nhưng ngẫm kỹ ra, ngồi ở Hà Nội hóng tin mà dám có “cái nhìn” thì hơi liều. Do đó tôi sẽ tiếp cận theo một cách khác: thuật lại những nhận định từ ban đầu cũng như trong suốt 4 ngày khắc khoải, lo lắng và cả buồn nữa. Tuy nhiên trong suốt 4 ngày chết chóc đó, cũng không thiếu những chuyện vui vui, vì thế nên nếu viết một bài dạng chính luận, ắt hẳn sẽ làm bạn đọc chán chăng? 

Nếu như lúc này tôi ở Ukraine…

Đã hơn hai ngày qua, thời gian trôi qua với tôi như vô định trong một tâm trạng buồn bã. Không buồn bã sao được khi lúc này đây, khói lửa chiến tranh đã bốc lên trên đất nước mà cả hai phía tham gia, đều là những nước mình yêu thích. Đã có những lúc tôi nói với hai con: chúng ta đang được sống trong hòa bình, dù thế nào thì hòa bình cũng cực kỳ quý giá và chiến tranh là điều tồi tệ nhất cho thân phận của con người.

Những người con trai, súng và hoa hồng

Tuổi mười bảy con lớn từng ngày. Cùng với ba, con cũng theo dõi tin chiến sự ở đất nước Ukraine xa xôi, nơi có thành phố Kharkiv ông ngoại con đã học tập. Chiều qua sau khi nghe tôi thông báo là ba sẽ đưa con đến tặng hoa ở Sứ quán Ukraine, để tặng cho nhân dân Ukraine, tôi nghe thấy anh chàng hỏi cô em gái: 

“Hoạt động quân sự đặc biệt” của Putin chống Ukraine: cái nhìn đầu tiên

24 giờ sau những đòn tấn công đầu tiên của lực lượng Nga vào lãnh thổ Ukraine trên ít nhất bốn hướng: đông, nam, đông nam và tây bắc; ngay từ lúc đầu báo đài đã tràn ngập tin tức về sự xâm nhập của quân Nga có nơi rất sâu. Vậy chúng ta cần nhìn nhận sự việc như thế nào – liệu Nga có chiếm và chiếm được Kyiv, thủ đô Ukraine hay không? Nếu chiếm thì bao nhiêu lâu sẽ chiếm được? 

Putin và cuộc trả thù lịch sử

Một phụ nữ Ukraine cầu nguyện tại Kiev, ngày 24/2/2022
Ảnh: Daniel Leal (AFP)

Thế là Putin đã châm ngòi cho cuộc chiến mà như một tờ báo phương Tây nào đó đã ví: ông ta gí súng vào đầu Ukraine trong suốt mấy tháng qua (từ tháng 11/2021) và lúc này (mấy ngày trước) ngón tay đã đặt lên cò súng. Trong trường hợp này tôi rất thích tiếng Anh khi nó sử dụng động từ “to trigger” (bóp cò) nhưng có lẽ chưa đủ, phải dùng động từ “to ignite” (the gunpowder). Cũng chỉ tròn hai tháng trước đây, ngày 22/12/2021 tôi đã “liều mạng” dự đoán là Putin sẽ không phát động cuộc chiến này…

Như chưa hề có cuộc chia ly

Thế là trẻ con đi học đã được hơn hai tuần, hai tuần đầy cảm xúc mà chủ yếu là lo lắng của các phụ huynh khi mình thì vẫn phải đi làm, mà con không đi học, ở nhà mãi cũng chẳng được. Đi học thì dịch Covid bùng do trẻ con đem từ nhà này đến nhà khác. Đến giờ phút này ngay trong câu lạc bộ bơi của con tôi đã có đến 3 gia đình bị nhiễm, trong đó hai gia đình là các con đem ở trường về, một bị lây trên xe Grab từ người lái xe. 

Tầm nhìn và Parents Coaching

Tuần trước, được người bạn Facebook vong niên, bác Hiệu Minh (người mà tôi đã đọc blog của bác từ rất lâu và chính những trang viết này góp phần giúp tôi hình thành nhãn quan giáo dục đúng đắn cho mình) giới thiệu bài viết về “Parents Coaching.” Không hẹn mà gặp, tôi cũng gặp nhiều ý tưởng (không muốn gọi là tư tưởng) nhìn cùng hướng, như có bạn hôm trước chia sẻ về những vụ bạo hành trẻ nhỏ, chỉ ra cái khiếm khuyết của xã hội chúng ta là từ giáo dục, nói chính xác là giáo dục bố mẹ, từ trước khi anh ta, chị ta lập gia đình. 

Tình cha con qua từng trang sách

Quốc Vương 

Cuốn sách “Bố bỉm sữa” dạy con thành “công dân toàn cầu” của tác giả Phúc Lai được xếp hạng là một trong 10 cuốn sách dạy con thành công dân toàn cầu đáng đọc. Trước đó, tác giả Phúc Lai đã cho ra nhiều tác phẩm như: Chuyện cha con chúng ta là đồng bọn; Dạy con dạy cha; Chuyện con chuyện cha… tới đây sẽ là tác phẩm “Cha, con gái và những bức thư gửi vào tương lai”.