 |
Hai chiến hạm USS Bunker Hill và USS Barry
trên Biển Đông ngày 18-4/2020
Nguồn ảnh: Hải quân Mỹ
|
Trong bài “Giở
võ 8: Kiện cái gì?” tôi đã viết về tương quan các bên có ít nhiều can dự
vào Biển Đông, nổi lên là quan hệ giữa Trung Quốc và các nước xung quanh vùng
biển này. Chúng ta cần điểm qua lại một chút về quan niệm của các bên về tranh
chấp và xử lý tranh chấp cho đến lúc này.
Như chúng ta đã biết, Biển
Đông là một vùng biển có lịch sử khá thiếu rõ ràng, các quốc gia xung quanh đều
cố gắng đưa ra hoặc nhiều thì ít, những sử liệu cho thấy người thuộc dân tộc
mình đã định cư ở đó từ sớm. Thực tế thì cả Hoàng Sa và Trường Sa, đặc biệt là
Trường Sa không phải là những quần đảo có điều kiện thuận tiện để người dân xưa
kia sinh sống, do đó ngay cả những quốc gia có nhiều sử liệu nhất cũng không
đưa ra được những bằng chứng đủ thuyết phục, do đó tranh cãi vẫn tiếp tục là
tranh cãi. Như vậy, về bằng chứng lịch sử, gần như không có ý nghĩa gì trong việc
này, do đó chỉ còn là vấn đề ai là người chiếm cứ thực tế mà thôi.
Cuối thế kỷ 20 và đầu thế kỷ
21 đã cho thấy sự trỗi dậy mạnh mẽ của Trung Quốc và mặc dù chậm chân, nhưng
Trung Quốc cũng dần dần cho thấy tham vọng của mình để trở thành cường quốc đại
dương. Tất nhiên, để trở thành cường quốc đại dương, Trung Quốc còn rất nhiều
việc phải làm và hiện nay, họ chọn Biển Đông làm địa bàn tác chiến chính. Thực
sự chiếm cứ quần đảo Hoàng Sa năm 1974, họ đã bộc lộ dã tâm độc chiếm Biển Đông
và tất cả những nước cờ của họ đều có tính toán rõ ràng. Năm 1988, chiếm 3 “đá”
ở Trường Sa (sự kiện Gạc Ma) ngay trước khi bình thường hóa quan hệ với Việt
Nam, từ đó họ luôn thực hiện những hành động có chủ đích rất nhịp nhàng phù hợp
với tình hình trong nước trong tương quan phù hợp với quan hệ đối ngoại. Quan
sát những đường đi nước bước của họ trong ván cờ Mỹ Trung, rồi bàn cờ nhỏ Biển
Đông, rõ ràng lãnh đạo của họ ở một tầm khác hẳn, mà lãnh đạo Việt Nam chỉ là
trẻ con so với họ thôi – không biết bao giờ mới đến tầm xách dép cho họ, chỉ
hóa hổ hóa rồng bằng mồm với cái tàu hỏa kinh tế toàn đầu tầu mà không có toa
nào.
Chiến lược của Trung Quốc đối
với Biển Đông luôn luôn là tự gây ra tranh chấp, để bên liên quan không yên tâm
được mà buộc phải đàm phán với mình, nhưng đàm phán để… cho vui và không bao giờ
đi đến kết quả, và cuối cùng Trung Quốc lại ra vẻ kẻ cả: thôi đằng nào cũng sẽ
không giải quyết được ngay, ta “gác lại tranh chấp, cùng nhau khai thác.” Nhưng
đồng thời, tôi xin nhắc lại ý đã viết trong “Giở
võ 8: Kiện cái gì?” là chiến thuật của Trung Quốc luôn chia nhỏ tranh chấp,
chỉ đàm phán song phương với từng đối thủ trong khu vực, không bao giờ có ý định
để rơi vào thế “mãnh hổ nan địch quần hồ.” Trung Quốc luôn cần một ASEAN không
đoàn kết, nên luôn luôn triệt để lợi dụng những mắt xích yếu Miến Điện, Ai Lao,
Chân Lạp… thỉnh thoảng lôi được cả Xiêm-la, Nam Dương trong một số vấn đề.
Cụ thể với Trường Sa, Trung Quốc
sẽ tránh việc xung đột trực tiếp, mà tận dụng thời gian qua có những tiến bộ vượt
bậc về công nghệ, cùng với thành quả củng cố chân đứng vững chắc về tiếp liệu hậu
cần (tốt nhất khu vực quần đảo) nên họ sẽ đánh lấn từng bước bằng cách chiếm dần
những rạn san hô, đảo lúc nổi lúc chìm… và kiên cố hóa thành đảo nhân tạo. Với
tay “to đầu” trong khu vực là Việt Nam, nước chiếm được nhiều nhất với những đảo
quan trọng nhất quần đảo, trước mắt họ sẽ không sa vào một xung đột quân sự trực
tiếp, nôm na là oánh nhau, bắn phá, đổ bộ chiếm đảo… Vì nếu như vậy có thể sẽ
gây ra những hậu quả: chính quyền Việt Nam buộc phải phá thế chư hầu với chính
quyền Trung Quốc, tay bo thực sự luôn để bảo vệ sự vững chắc của mình ở bên
trong, nếu không thì chính bên trong chưa chắc đã đảm bảo được làn sóng chống
Trung Quốc biến thành làn sóng lật đổ chính quyền. Hiện nay Việt Nam với Trung
Quốc, như mũi dao cắm sâu vào tim khối các nước Đông Nam Á, dù quan hệ của
Trung Quốc với các nước khác trong khối tốt đến đâu thì cũng không bằng quan hệ
của họ với Việt Nam được. Họ sẽ phải giữ kỳ cùng chuyện đó.
Như vậy trước mắt, chiến thuật
của Trung Quốc vẫn sẽ là cắn từng miếng râu ria, thường xuyên gây căng thẳng
trong khu vực, không cho nước nào ăn ngon ngủ yên cả.
Ý thức được chiến thuật này,
các nước liên quan đến Biển Đông trong đó có Việt Nam, cũng triệt để tránh việc
sa vào đi giải quyết tranh chấp song phương với Trung Quốc, điều mà Trung Quốc
rất muốn. Đi vào tranh chấp song phương, thì dù kết quả như thế nào chăng nữa,
Trung Quốc đã đạt được mục đích đầu tiên là “để lại dấu vết trong khu vực,” chẳng
hạn ai đó tuyên bố “đá Vành Khăn không phải của Trung Quốc” với bằng chứng rõ
ràng, thuyết phục thì Trung Quốc đáp lại với thái độ vừa khẳng định vừa mập mờ:
“Trung Quốc cũng có bằng chứng thuyết phục, thế mới phải nhảy vào tranh chấp chứ
ai muốn!” và với họ như thế là quá đủ.
Vậy đâu là đối tượng được
Trung Quốc quan tâm nhất trong khu vực? Không phải ai khác là Việt Nam. Chiếm
được 6 đảo Việt Nam đang giữ ở Trường Sa, là chiếm được cả quần đảo. Vậy cơ hội
nào cho Trung Quốc? Bài học Crimea năm 2014 còn nguyên – Putin chỉ cần lợi dụng
một Maidan lộn xộn ở Kiev là đủ để chiếm được bán đảo, thì bây giờ Trung Quốc
cũng sẽ thế. Mọi quân bài của Trung Quốc về Hải Quân, đã đặt vào cửa Trường Sa,
chỉ chờ Việt Nam có biến. Ở đây có hai mặt của vấn đề: Việt Nam có biến ảnh hưởng
đến chuỗi các quân bài thế trận Trung Quốc (Việt Nam, Hongkong, Tây Tạng, Tân
Cương, Nội Mông…) nhưng nếu thế trận Đại lục của họ còn vững, thì nếu Việt Nam
có biến là cơ hội cho Trung Quốc chiếm Trường Sa.
Việc đề xuất một giải pháp cố
gắng để Hải quân Việt Nam đứng ngoài mọi chính biến và tập trung giữ biển đảo,
gần như không khả thi vì cơ cấu quốc phòng Việt Nam có một lực lượng Hải quân
phụ thuộc vào Bộ Quốc phòng, tính độc lập thấp, và hầu như thân cô thế cô không
có đồng minh, đặc biệt về quân sự. Chưa có giai đoạn nào Việt Nam lại ở tình thế
nguy hiểm như thế này. Theo thông tin tôi nắm được, các sỹ quan Việt Nam từ cấp
tá trở lên đến cấp tướng, nhiều người nói Việt Nam sẵn sàng chơi “tất tay” với
Trung Quốc nếu có xung đột, nhưng chưa ai nghĩ đến việc đất nước hoàn toàn có
thể có bất ổn về chính trị (có cái gì là vững chãi vĩnh viễn đâu!)
Để giữ được biển đảo, Việt Nam
cần có đồng minh quân sự, càng nhanh càng tốt để khi trong nước có biến, (mà chắc
chắn nếu có biến thì dù ai là người thay thế chính quyền trong nước, thì quan hệ
đồng minh chỉ có tốt lên!) lực lượng Hải quân trong quan hệ đồng minh vẫn đủ sức
giữ được biển đảo. Chưa dám bàn xa hơn đến việc cái chuỗi mắt xích trên đây của
Trung Quốc sụp đổ, thì biết đâu dấn lên tí đòi lại được Hoàng Sa.
Nhưng trước mắt, cái gì làm được
trong hòa bình thì phải làm khẩn trương, thật gấp. Vụ Philippines thắng kiện
Trung Quốc là một cú tuyệt hảo, vì mặc dù nhìn ngoài vào là tranh chấp song
phương nhưng thực ra phạm vi của nó là đa phương, có ảnh hưởng quyết định đến
quyền tự do hàng hải toàn khu vực, và có ý nghĩa với toàn thế giới. Có lẽ chưa
có một cú pháp lý ngoạn mục nào như thế ở đầu thế kỷ 21 này, nó là đầu tiên và
nếu có ai đó nói với tôi rằng có người Mỹ đứng đằng sau, tôi cũng tin lập tức.
Còn tất cả những vấn đề khác có thể đem ra kiện được, thì đều có khả năng rơi
vào chiến lược và chiến thuật của Trung Quốc cả.
Câu chuyện Biển Đông không chỉ
đơn giản mua tàu ngầm máy bay về để đánh nhau, cũng không phải cứ hô hào rủ
nhau đi kiện, mà phải đặt tất cả vào trong một câu chuyện lớn đủ các mặt kinh tế,
quân sự, quan hệ quốc tế. Đẹp nhất là xây dựng được một hệ thống mắt xích Việt
Nam – Philippines – Malaysia – Brunei xung quanh… Hoa Kỳ. Để đạt được điều đó
thì chỉ có thay đổi hẳn quan niệm của lãnh đạo Việt Nam, xoay hẳn về Mỹ đi, đừng
ỡm ờ nữa. Về kỹ thuật, cần phải phân định càng nhanh càng tốt, thật rõ ràng
vùng lãnh hải, đặc quyền kinh tế giữa các nước nói trên – “càng yêu nhau càng
phải rào dậu cho kỹ.” Về chiến thuật quân sự, phải đầu gấu lên, cho tàu ra đổ
bê tông hả, bố bắn luôn, kể cả là bắn dọa chưa chết người, nhưng mà cho thợ đến
xây tường rào mà có thằng cứ ném đá thì bố nó cũng chẳng xây được.
Chuyện cho vui vậy, chứ Việt
Nam làm được thế cũng đến Tết Công-gô. Còn cái tiếc nữa, là nước Mỹ đã bầu cho
một ông Tổng thống chẳng mấy quan tâm đến chiến lược toàn cầu của quốc gia, chỉ
quan tâm đến… kiếm tiền.
Bài trên Fanpage tại đây
No comments:
Post a Comment